Ağustos 1991'de World Wide Web project ile internet ve küresel bilgi erişiminin ilk adımı atılarak ne sözlüklerde ne de gündelik hayatımızda yer alan bir kavram sahneye giriş yapmış oldu*. 1992 itibariyle yalnızca 10 adet website vardı internette. Yani bir insanın tüm interneti biliyor olması bile mümkündü, diyebiliriz. 1999 itibariyle 3 milyonun üzerine çıkan bu sayı, 2000 itibariyle 17 milyona ulaşmış ve girdiğimiz yeni milenyumda artık her şeyin farklı olacağını, yepyeni bir döneme, bilgi çağına yakışır bir hayat süreceğimizi gözler önüne sermişti. O yıldan bugüne gelene kadar birçok kilometre taşına basıldı. 1997'de Yandex, 1998'de Google girdi hayatlarımıza. 2001'de Wikipedia, 2003'te Wordpress, 2004'te Thefacebook, 2005'te YouTube, 2006'da Twitter, 2010'da Pinterest ve Instagram derken tüm dünyayı etkileyecek, sosyal, siyasal, ekonomik anlamda inanılmaz değişimlere yol açacak platformlar ardı ardına boy gösterir oldu. 2018 yılına gelindiğinde artık 1.6 milyar websitesiyle internet insan zihninin sınırlarını aşan, kendi kendine öğrenen, büyüyen, neredeyse organik diyebileceğimiz, dev bir data bulutuna dönüşmüştü artık.
I'm not a robot kutucuklarını hepimiz biliriz. Bu kutuyu işaretlediğimizde Google bizden hangi görsellerde araba, trafik lambası vb. olduğunu sorar ve doğru kutuları seçmemizi ister. Bir diğer ve daha eski yöntem ise imajda yazan kelimeleri kutuya yazmamızı istiyordu hatırlarsanız. İnternette belirli durumlarda karşısınıza çıkan bu testler, sistemin sizin bir bot mu yoksa bir insan mı olduğunuzu anlamasına yarayan bir güvenlik aşaması olmasının yanında, aynı zamanda tüm kullanıcıların kolektif bir şekilde Google yapay zekasını eğitmesine yarıyor. Bir köprü, aslan veya sokak tabelası içeren tüm fotoğrafları etiketlemeniz istendiğinde, Google yapay zekasını; köprüler, aslanlar ve sokak tabelalarını kendisinin tanıyabilmesi adına eğitiyorsunuz. Aynı şekilde görselde yazan kelimeyi kutucuğa yazmanız gerektiğinde de, taranarak dijitalleştirilen kitap sayfalarındaki baskı kalitesi düşük kelimeleri yapay zekanın algılayabilmesi ve böylece tüm tarama kaynakların dijital metne insan mesaisi gerekmeden dönüştürülebilmesine yardımcı oluyorsunuz.
Bu ve bunun gibi başka birçok algoritmik kurguyla veri bulutu her gün genişleyerek, tanrısal bir bilgi ve farkındalık düzeyine doğru genişlemiş oluyor. Tamamen kuş bakışı konuyu ele almak istersek, herhangi bir konudaki, herhangi bir bilgiyi 0.0023 saniye gibi bir sürede önünüze getirebilen ve bunu konuyla en ilgili, en doğru, en çok tercih edilen kaynaklarla, bulunduğunuz konum, internet hareketleriniz gibi başka bilgilerle birleştirerek, size özel en makul sonucu ortaya çıkarabilen bir teknolojinin var olduğu, olağanüstü bir dönemde yaşıyoruz diyebiliriz. Milyonlarca internet kullanıcısı tarafından, her gün, her an beslenen, hata ayıklaması yapılan, güncel tutulan organik bir teknoloji formu internet. Bir noktadan başka bir noktaya, son dönemin tüm GPS verilerinin saatlik analizini hesaba katarak, en kısa süre / en kısa yol parametrelerine göre optimize edilmiş bir güzergah çıkarabilen; dünyanın herhangi bir yerindeki bir sokakta on-line yürüyüşe çıkmanıza imkân tanıyan, kilometrelerce ötede bir yerlerde yayınlanan bir makaleye yayınladığı an ulaşabilmenizi sağlayan ve avcunuzun içine sığabilen bir depo.
Bugün Google, arayanla arananı buluşturan bir köprü vazifesi görüyor, ama Google'ın işi burada bitiyor. Sonrası size kalıyor. Bir işletme sahibiyseniz, arayanın önüne çıkmak konusundaki marifetinize göre sunduğunuz bilgiler Google koprüsünden geçebilir de, geçemeyebilir de. Bugün sadece bu konu üzerinden oluşan yepyeni iş kolları var. Pazarlamanın bir niş hizmeti olarak da çok sık duyduğunuzu tahmin ettiğim SEO meselesi. SEO, yani Search Engine Optimization, websitenizde sunduğunuz datanın ve hizmetinizin arama sayfalarında üstlerde yer alabilmesi ve arama motoru algoritmalarına en uygun formatta kurgulanabilmesi için sağlanan bir servistir.
SEO dışında, websiteniz için yazılım aşamasında kendinizin de yapabileceği bazı şeyler var. Bunlardan bir sonraki yazıda bahsedeceğiz. Aynı şekilde, arama motorlarında reklam vermenin sağlayacağı katkıları ve websitenizin görünürlüğü adına oluşabilecek farklı yatırım alanlarını da ilerde ele alacağız. Yazı serisinin bu ilk kısmında, genel olarak arama motorları ve internet dünyasının genel çerçevesinden bahsederek bir temel atmayı hedefledik.
Daha detaylı ve enteresan bilgiler için, dijital tasarım ve pazarlama dergisi #odamag'i takipte kalın!
Kaynaklar: